Your Movie Sucks! Piraci z Karaibów 4

Z przyjemnością informuję o nowym cyklu! „Your Movie…” to międzyblogowy projekt, który prowadzić będę wspólnie z Bartkiem Czartoryskim, krytykiem filmowym i tłumaczem literackim, autorem bloga Kill All Movies. Raz w tygodniu, na zmianę – raz u niego, raz tutaj, rozmawiać będziemy o wybranej premierze tygodnia. W zależności od tego, czy film nam się spodobał, czy nie, cykl będzie się kończył słowem „Sucks” lub „Rocks”. Ten pierwszy wariant pożyczamy oczywiście od boskiego Rogera. W pierwszym odcinku rozmawiamy o czwartej części „Piratów z Karaibów”. Mam nadzieję, że cykl przypadnie Wam do gustu. Enjoy!

PP: Jack Sparrow zawinął do portu. Cieszysz się?

BC: Użyłbym raczej czasu przeszłego – cieszyłem się, dopóki nie zobaczyłem filmu.

PP: Serio? Nawet po słabej trzeciej części?

BC: Nigdy nie byłem fanem serii jako takiej. Co prawda pierwsza część nadal wywołuje u mnie przyspieszone bicie serca, ale już dalsze dwie spływają po mnie jak po burcie statku. Czekałem na czwórkę, bo uwielbiam kino przygodowe. Ale zanim zacznę podtapiać Jacka, lepiej powiedz, jak Tobie się film, ekhm, podobał…

PP: Oj, w ogóle nie trzęsło na tej łajbie! Zero emocji, zero przygody. Ale pozwól, że pociągnę solidnego łyka rumu. Jeśli wprowadzę się w zwyczajowy stan poczciwego Sparrowa, być może rzeczywistość filmu wyda mi się… właściwsza.

BC: Może przywiązali Cię do masztu? Ja niemal dostałem choroby morskiej. O skały się nie rozbiliśmy, ale nie mogę przeboleć, że kapitan tej łajby zmarnował wcale niezły potencjał na kurs sezonu.

PP: Masz na myśli wizytę na dworze angielskiego króla z pierwszych scen?

BC: Mam na myśli całą resztę. Wielka przygoda była w zasięgu ręki, a jednak czułem się, jakby reżyser odhaczał tylko kolejne sceny. Większość wątków nie ma należytego rozwinięcia, a scenariusz pędzi jak Latający Holender.

PP: Może i pędzi, ale w swojej prostocie jest ukłonem w kierunku pierwszej części. „Na nieznanych wodach” ochoczo sprzeciwia się idei „szybciej, mocniej, dalej”, która przyświecała „Skrzyni umarlaka” i „Na krańcu świata”. To powściągliwe i chyba najczystszej krwi kino pirackie od czasu „Klątwy Czarnej Perły” – bez przerośniętych ośmiornic, armii umarlaków i cyfrowego fantasy spływającego z ekranu. Zabrakło tylko bitwy morskiej z prawdziwego zdarzenia.

BC: To prawda, Marshall zrezygnował z epickości na rzecz wyprawy po… I tutaj mam problem, bo nie wiem po co. Kino przygodowe ma to do siebie, że ekspedycja jest częstokroć metaforą emocjonalnego czy duchowego dojrzewania, a tu miałem wrażenie, że nikt się nie ruszył z miejsca. Ponadto zabrakło typowo przygodowej, oceanicznej bryzy. W kinie śmierdziało raczej zdechłą rybą i aerozolem z toalety o zapachu morza. Mrok, mrok i jeszcze raz mrok – gdzie ta osławiona, piracka radość? Przecież sam Sparrow mówi w pewnym momencie, że nie jest ważny cel, a sama ekspedycja.

PP: Rob Marshall nie potrafi się bawić? Wydawało się, że zna hollywoodzką formułę na wylot i nie będzie miał problemów z przejęciem pałeczki od Gore’a Verbinskiego.

BC: Nie wątpię, że Marshall bawił się akurat dobrze. Sam chętnie pospacerowałbym po hawajskich plażach. Niestety jego wyobraźnia nie sięga daleko: rozwiązania fabularne okazały się nazbyt proste i konwencjonalne.

PP: Ale pionki rozstawił całkiem nieźle. Pozbył się niepirackich postaci z poprzednich części, uprościł fabułę, porozrzucał wokół gatunkowe archetypy… Pomyśl: latynoska piękność, kapitan z drewnianą nogą, Hiszpanie – zabrakło tylko gadającej papugi.

BC: Problem w tym, że zataczając koło, seria zaczyna cytować samą siebie – scena walki szermierczej z knajpy jako żywo przypomina pojedynek w kuźni z części pierwszej. Intryga faktycznie, prosta i czytelna, ale wątpię, czy zapamiętam ją na długo. Start i metę pewnie tak, ale co było w środku – już niekoniecznie.

PP: Może po prostu skończyły się pomysły? Piracka mitologia nie jest tak pojemna, jak – dajmy na to – Dziki Zachód. Poszukiwania źródełka młodości to koncept dość wyblakły, swego czasu przewałkowany przez wszystkich, od Capry po Spielberga.

BC: Zombie, doklejony na siłę wątek religijny, Czarnobrody sterujący statkiem za pomocą… telekinezy czy też magicznej szabli (do końca nie wiem) to pewne nowości, oczywiście w obrębie serii, ale zupełnie nietrafione.

PP: No tak, nowości z cyklu „Z kim jeszcze nie mierzył się Indiana Jones? Aha, z UFO.”

BC: Żenująco słaby był motyw z kielichami w finale. To dopiero klisza. Za to Hiszpanie rozpieprzający wszystkim interes – to mi się spodobało.

PP: No jak to, nie byłeś zaskoczony, gdy okazało się, że Jack ZAMIENIŁ kielichy?! Pojechali po bandzie, przez chwilę miałem wrażenie, że pokuszą się jeszcze o retrospektywne wyjaśnienie sytuacji w stylu „Lewy jego, lewy jego…”.

BC: Ale wiesz, laleczki wudu czy źródełko młodości to też znak tego, że mitologia piracka nie musi ograniczać się do syren, Krakena i Port Royal. Okazuje się, że tych łotrzyków można wysłać gdziekolwiek – Marshall wprowadził nawet, zupełnie zbędnie, żywe trupy. Poza tym film piracki ma do dyspozycji jeszcze jedną płaszczyznę, niedostępną choćby westernom – bezkresne wody. Tymczasem w nowych „Piratach…” pływa się mało… Jack Sparrow stał się lądowym szczurem.

PP: Cóż, nie da się ukryć, że jego statek płynie już tylko na żaglu własnej franczyzy. Zupełnie jak, powiedzmy „Szybcy i wściekli 5”, gdzie więcej się gada i strzela, niż jeździ.

BC: A jednak na „Szybkich i wściekłych 5” bawiłem się lepiej, nie dowierzając bezczelności reżysera, który serwował mi takie androny, że głowa mała. „Piratom…” zabrakło charakteru.

PP: Wracając do Deppa, można to nazwać triumfem klasycznej hollywoodzkiej formuły? Sytuacja przypomina tę sprzed półwiecza – o sukcesie filmu nie decyduje widowisko, a aktor.

BC: Johnny Depp faktycznie ciągnie całą serię, ale lepiej sprawdzał się jako postać stojąca gdzieś na uboczu. U Marshalla jest Sparrow i długo, długo nic.

PP: Fakt, Depp nie ma przeciwwagi, choć towarzystwo ma wyborne: ognistą Cruz i dwóch cudownie plugawych szubrawców: Geoffreya Rusha i Iana McShane’a. Tymczasem uwaga scenarzystów koncentruje się na mdłym romansie misjonarza z… syreną.

BC: „Dajcie tę kreaturę!” „Ona ma imię! To… To Serene!”. Wybacz, nie mogłem się powstrzymać – powyższa konwersacja wypada na ekranie żałośnie. Doceniam za to love/hate relationship pomiędzy Cruz i Deppem. Pewnie, konwencjonalny, ale nadal zabawnie ilustrujący damsko-męskie boje.

PP: Bo ja wiem? Mam wrażenie, że scenarzyści zrobili Jackowi krzywdę, robiąc mu operację na otwartym sercu. To już nie ta sama postać. W otwierającej film sekwencji, gdy przebrany jest za sędziego, robi za błazna, a w pełnym romantycznych deklaracji epilogu – bezwstydnym amantem. To trochę tak, jak pokazywanie dzieciństwa Hannibala Lectera w „Po drugiej stronie maski”.

BC: Myślałem raczej o potyczkach słownych, abstrahując od postaci Sparrowa jako takiej, ale faktycznie – bardziej lubiłem tego pana, gdy wiedziałem o nim tylko tyle, że ukochał rum ponad wszystko inne. I jestem ciekaw – czy czekałeś, by po napisach zobaczyć „śmieszną scenkę” (cytat z jakiejś recenzji)?

PP: Nie lubię śmiesznych scenek po napisach. Zostaję tylko na po napisach marvelowskich komiksów, by zobaczyć ujęcie młota w skale, albo inne cudo.

BC: A ja (i kilku innych frajerów) na tę scenę czekałem. Ubaw po pachy, jak na primaaprilisowym odcinku „Klanu”. Właśnie, mi humoru zabrakło w tym filmie…

PP: A w poprzednich częściach był? Zawsze wydawał mi się dość zwietrzały.

BC: Może boków nie zrywałem, ale czuć było niewymuszoną lekkość. A wracając do całej serii: nadal nie rozumiem, czemu próbuje się zrobić z „Piratów…” rzecz kultową. Nie ma tu fajnych cytatów, godnych zapamiętania zwrotów akcji, nie ma ikony. Bo Jack Sparrow zdecydowanie nią nie jest.

PP: A próbuje się? Wiesz, cała seria zarobiła już prawie trzy miliardy dolarów, wydaje mi się, że jakieś tam prawo do kultu mają. Ktoś to ogląda, ktoś moczy na widok brodatego Deppa majtki. Ale jeśli tak, to jest to kupiony, wmówiony kult. Ja w ogóle mam z tą serią problem. Od pierwszej części poczynając, nie potrafię złapać wiatru w żagle. Mówi się, że „Klątwa Czarnej Perły” to powrót do klasycznego kina pirackiego, ale dla mnie jest takim tej klasyki sprzeniewierzeniem, jak – nie przymierzając – nowa trylogia „Gwiezdnych Wojen” postawiona obok starej.

BC: No próbuje się, ale to faktycznie kult za pieniądze. Mam czasem wrażenie, że sam film nie jest w tym wszystkim najważniejszy. Co do jedynki – ja jednak lubię tę część, bije od niej młodzieńcza energia. Gdy oglądałem ten film kilka lat temu miałem cichą nadzieję, że rodzi się „kino jeszcze nowszej przygody”, ale cóż… przeliczyłem się.